Tự xây dựng phòng nuôi cá - Phần IV

Fredrik Hagblom - www.thecichlidgallery.com

Đây không phải là hướng dẫn có nội dung đại loại “làm thế nào để xây dựng một phòng nuôi cá hoàn hảo” bởi vì tất cả những gì tôi làm chỉ là nhồi nhét nhiều hồ cá vào một phòng theo cách sắp xếp cũng tương đối, tuy nhiên, tôi nghĩ nó có thể khuyến khích một số người làm theo ngay cả khi họ thực sự không có nhiều khả năng.

Nếu bạn cảm thấy cần phải có một phòng nuôi cá mà bạn lại có tiền dư dả; điều này tốt thôi, bạn cứ thẳng tiến mà thực hiện giấc mơ của mình. Nhưng nếu bạn KHÔNG có tiền? Vâng, dĩ nhiên là bạn vẫn cần phòng nuôi cá và không thể chờ đợi cho đến khi tình hình tài chính của bạn tốt hơn lên. Tôi nghĩ bạn nên làm chí ít là một phòng nhỏ thôi vào ngay lúc này, vì nếu chờ cho đến khi bạn có đủ khả năng, bạn có thể sẽ mất đi hứng thú chỉ vì bạn đã không “tìm tòi” đủ nhiều về nó. Riêng tôi, mỗi khi có ít tiền tôi lại mua cá cichlid, tuy nhiên, với một ngôi nhà cùng lũ trẻ và đủ loại cá, cuối cùng rồi thế nào bạn cũng phải tính đến chính sách tiết kiệm chi tiêu trong gia đình.

Đây là phòng sinh hoạt của căn hộ có hai phòng ngủ mà chúng tôi từng cư ngụ.

Bạn không có tiền nhưng bạn vẫn muốn có phòng nuôi cá

Cách tốt nhất để xây dựng một phòng nuôi cá, trước tiên và dĩ nhiên phải là chọn vị trí, kế đến là lắp kệ (rack), rồi thiết kế hồ cá có kích thước phù hợp với vị trí đã chọn, lắp đặt hệ thống điện và một máy bơm lớn để chạy tất cả máy lọc qua các ống dẫn khí. Bạn cũng nên có một hệ thống thay nước tự động hay chí ít cũng phải bán tự động. Đấy là khi mọi thứ đều diễn ra một cách hoàn hảo; tôi hy vọng mình sẽ có một hệ thống như vậy vào một ngày nào đó, nhưng điều này không có nghĩa là với những ai không có khả năng thiết lập một hệ thống như vậy sẽ chỉ có thể mơ ước mà thôi. Đấy mới là vấn đề.

Bắt đầu từ căn hộ của bạn

Chúng tôi từng sống trong một căn hộ có hai phòng ngủ ở khu trung tâm thành phố Malmö, Thuỵ Điển. Căn hộ có sàn bằng gỗ sồi rất đẹp và khá rộng rãi, nằm trong một khu nhà được xây dựng kiên cố. Ở đó, tôi khởi đầu thú vui nuôi cá cảnh với hai hồ 250 lít và hai hồ khác 47 lít dành cho cá con. Tôi đã không hỏi ý kiến chủ khu nhà xem điều này có được phép hay không vì sợ rằng ông ta sẽ từ chối. Không bao lâu sau đó, tôi nhận thấy hồ 250 lít quá nhỏ để nuôi mấy con Tropheus; sau này tôi tìm ra một hồ cá cũ bị trầy xước 375 lít rồi nhờ người bạn phụ một tay mang nó lên phòng trong khi vợ tôi đang đi làm. Khi cô ấy về nhà, lần đầu tiên chúng tôi tranh cãi với nhau về kích thước của mấy cái hồ cá và tôi chắc là nhiều người trong các bạn có thể đoán được nội dung đại loại ra sao rồi.

Một góc nhìn khác của phòng sinh hoạt, vợ tôi đang ngồi nói chuyện điện thoại.

Cách rất tốt để đem về nhà nhiều hồ cá mà vẫn không làm mất lòng vợ là khuyến khích cô ấy sắp xếp và cho ý kiến xem nên làm những gì. Kết quả tốt đến nỗi tôi có thể đặt thêm ít nhất là vài hồ cá mỗi năm. Vài tháng sau, tôi lại mang về một hồ 375 lít nữa, rồi lại một hồ 420 lít và rồi vài hồ ngoại khổ đến 100 lít. Bấy giờ, tôi có đến năm hồ lớn và bốn hồ nhỏ trong phòng sinh hoạt và tôi thấy không gian hơi chật chội. Tôi bắt đầu tìm kiếm các loại nhà kho cho thuê nhưng đồng thời cũng thận trọng cân nhắc việc dời đến ở một căn nhà có vườn và nhiều không gian hơn cho lũ trẻ. Cuối cùng, tôi quyết định chọn nơi có một nhà kho nhỏ còn bỏ trống với hệ thống sưởi vừa được thay mới.

Cần phải chuẩn bị những gì?

Nhà kho có cống thoát và vòi cấp nước. Tôi vẽ sơ đồ và cân nhắc xem nên sắp các đặt hồ cá và kệ vào vị trí nào. Tôi nhanh chóng nhận ra rằng nó còn xa mới đạt tiêu chuẩn của một phòng nuôi cá lý tưởng, nhưng tôi không còn lựa chọn nào khác ngoài việc xắn tay vào cải tạo lại nó. Phần lớn sàn nhà được quét sơn chống thấm nhưng tại những vị trí đặt các thùng dầu cũ, sàn nhà bị lõm xuống và xi-măng bị tróc. Đây là nơi nước bị vãi ra sẽ đọng lại thay vì thoát ra cống. Tôi thấy nếu láng lại nền xi-măng thì sẽ rất tốn kém nên cuối cùng tôi quyết định phủ một phần nền nhà bằng bạt chống thấm, loại mà người ta vẫn sử dụng trong phòng tắm.

Phòng nuôi cá nhìn từ cửa vào.

Phòng nuôi cá từ giữa nhìn ra cửa.

Hồ cá 

Tôi kiếm được một kệ sắt dài 2 mét và từng được dùng để đặt các hồ có kích thước lớn. Nó rất chắc chắn và vừa khít với vách phía tây của nhà kho. Tôi đặt lên đó một hồ 375 lít, một hồ 250 lít và nhiều hồ nhỏ hơn. Hai hồ 250 lít vẫn được đặt trên các bệ (stand) cũ của chúng nơi các góc phòng. Hồ 420 lít lại đặt vừa khít vào một góc khác và một hồ 375 lít nữa được đặt nằm ngoài hành lang.

Phía bên phải là hồ 420 lít nuôi các loài cá họ cichlid Nam Mỹ gồm Mesonauta insignis, Geophagus sp. "Tapajo orange head" và Crenicichla edithae.

Thời điểm này tôi đăng quảng cáo cần mua hồ cá cũ hoặc bị rỉ nước trên các trang web và báo ở miền nam Thuỵ Điển. Cuối cùng tôi tìm ra một người nuôi cá ở Gothenburg muốn bán một kệ sắt và tám hồ 80 lít với giá 100 đô la và tôi đến lấy chúng. Kệ sắt bị rỉ sét còn phần nhựa bọc ngoài các hồ đều bị gãy, chúng lại bị trầy xước và đã sửa chữa nhiều lần. Chúng có những lỗ để dùng vào việc thay nước tự động nhưng rồi bị bít lại; tuy nhiên không hồ nào bị rỉ nước cả và chúng đều có sẵn ngăn lọc nước cùng vật liệu lọc. Chúng khá phù hợp với nhu cầu của tôi. Tôi xếp những hồ cá vào thùng xe tải còn khung sắt tôi cột trên nóc xe. Khi đem về nhà, khung sắt lại vừa vặn với bức tường phía nam nhà kho; rồi tôi sơn lại nó thành màu trắng nên bây giờ trông nó có vẻ sạch sẽ hơn.

Kệ sắt 2 mét màu đen nằm sát tường. Kệ gồm tám hồ nhỏ có thể thấy được từ hình phần trước.

Quảng cáo trên Internet

Có người đọc thấy quảng cáo của tôi trên Internet và gọi cho tôi. Anh ta bán một hồ 250 lít bị hư đáy với giá rẻ nên tôi lấy liền. Tôi cố sửa lại mảnh kiếng bị nứt làm đôi dưới đáy. Tôi cạo hết phần keo silicon mà không tách các tấm nứt ra. Tôi trét toàn bộ mảnh kiếng đáy một lớp keo silicon mỏng rồi đặt hai miếng kiếng mỏng lên trên phần bị nứt. Sau khi trét keo toàn bộ các khe, tôi đổ nước vào hồ. Nó trông xấu tệ nhưng hoạt động tốt và không bị rỉ nước.

Bên phải là cái hồ có đáy được sửa chữa lại. Ở trung tâm là hồ 110 lít và hồ “có phần rìa xoay ra ngoài” 47 lít ở phía dưới; chúng được đặt trên cái kệ trông dễ thương bằng gỗ do tôi tự làm lấy. Đặt tất cả hồ vào khung sao cho bạn vẫn có thể làm vệ sinh cho chúng được là điều rất khó nhưng cũng có phần thú vị. Bạn có thể thấy cái hồ nằm ở dưới cùng tuy rất chật chội nhưng tôi có “dụng cụ” riêng cho nó.

Nước tràn

Điều mà bạn không thể nào tránh được trong phòng nuôi cá là làm tràn nước ra sàn. Trước sau gì rồi bạn cũng làm tràn nước, có khi lại rất nhiều nữa là khác. Tôi đã từng đặt hồ cá trong phòng sinh hoạt có sàn làm bằng gỗ nên tôi có cách để thay nước mà không bị tràn, nhưng mà làm tràn nước cũng rất tuyệt vời đấy ! Tôi hay làm tràn nước khắp nơi vì vậy mỗi lần thay nước là mỗi lần rất lộn xộn. Tuy nhiên, tôi đã quen với việc làm khô hồ và khung bằng khăn lau và bàn chải.

Hồ 250 lít đặt cạnh cửa ra vào. Hồ này rất khó làm vệ sinh. Tôi phải đứng lên ghế đẩu, tay trái tì vào ổ cắm điện trên tường; như vậy tôi có thể làm vệ sinh đáy hồ và lau chùi mặt kiếng bằng tay phải.

Hồ 375 lít nằm ngoài hành lang. Cánh cửa nằm ở giữa dẫn đến cầu thang bên ngoài, thuận tiện để khách khứa có thể đi thẳng vào phòng nuôi cá.

Đây là hồ nuôi các loài cá cichlid Nam Mỹ. Bạn có thể thấy bức tường và một nửa cánh cửa phía sau hồ, nếu tôi chỉ mập thêm một pound (khoảng 4.5 kg) thôi, tôi không thể nào đi lọt qua đó.

Nguồn điện và nước

Điện và nước là các yếu tố quan trọng trong một phòng nuôi cá. Ổ cắm điện không thể bố trí dưới sàn hay ở vị trí thấp trên tường vì sớm muộn gì rồi nước cũng sẽ chảy dọc theo dây nguồn vào ổ cắm điện. Nên nhớ rằng mỗi hồ cá sẽ có từ hai đến bốn thiết bị điện vì vậy bạn nên bố trí đủ ổ cắm ở trên trần nhà hay ở vị trí cao trên tường. Bạn cần tách riêng máy bơm và đầu nhiệt, các thiết bị để hoạt động suốt ngày với đèn chiếu sáng, chỉ hoạt động một khoảng thời gian nhất định trong ngày. Mỗi hồ cá của tôi đều có nắp đậy (canopy), nên phải mất công “đi dây” nguồn. Đèn từ mỗi hồ đều nối đến một ổ cắm chung được điều khiển bằng một bộ định thời (timer), trong khi máy lọc, máy sục khí và đầu nhiệt được nối đến ổ cắm khác.

Bạn có thể thấy hòn đá hình bia mộ giữa hồ. Tôi phát hiện đây là cách tốt để nuôi cá cichlids kích thước lớn trong hồ tương đối nhỏ. Thực tế nó chia cắt hồ cá và giúp cá cái thoát được sự truy đuổi của cá đực.

Hình cho thấy cách cá cái xoay vòng khi bị cá đực đuổi theo. Đây là loài tôi thích, loài Copadichromis borleyi "Kadago" ở hồ Malawi. Khi quan sát kỹ vây của chúng ở cự ly gần dưới ánh đèn huỳnh quang, tôi phát hiện chúng là các cá thể được bắt trực tiếp từ thiên nhiên.

Đầu nhiệt ?

Đầu nhiệt thường được sử dụng trong các hồ cá. Thông thường chúng ta có thể sưởi ấm toàn bộ căn phòng bằng cách để đèn và chỉ sử dụng vài đầu nhiệt thôi thay vì phải gắn đầu nhiệt cho mỗi hồ. Hiện tại, trên khung gồm tám hồ 80 lít, tôi chỉ gắn đầu nhiệt cho hai hồ dưới cùng, rồi thì các hồ khác cũng đạt đến nhiệt độ chấp nhận được.

Chỗ ngồi thuận tiện

Chuẩn bị một kệ để thức ăn cho cá, thêm một tủ lạnh nữa càng tốt. Ngoài ra, bồn rửa để làm vệ sinh định kỳ máy lọc và các thiết bị khác cũng rất cần thiết. Tôi sắp đặt chúng ở phòng giặt ủi kế bên. Điều cuối cùng mà bạn nên có là hệ thống âm thanh nổi và ghế ngồi thật thoải mái. Bạn có biết là tôi rất buồn mỗi khi phải rời xa căn phòng thú vị này đấy.